Natuurlijk lijkt het een bezopen idee. Stel je voor dat we door de stad lopen, naar de bioscoop en naar het café gaan, weer naar school en naar het werk, allemaal met een hoelahoep-harnasje met een straal van 75 centimeter, zodat we nooit te dicht bij elkaar komen: ‘social distancing in hardware’?

Laten we welzijn: De Corona-crisis zet alles op zijn kop. Wat ondenkbaar was, blijkt denkbaar en wat idioot lijkt, hoeft het niet te zijn. Zoals Mark Rutte zei: we moeten met 50% kennis 100% besluiten nemen. En zo is er het staatsbevel: Blijf binnen en zorg dat je zo weinig mogelijk mensen ziet. Zo houden we het virus onder controle, tot er een vaccin is. Een bevel dat misschien tot diep in het najaar van kracht blijft. Het bleek én nodig én mogelijk om de samenleving min of meer stil te zetten.

Maar,…. hoe houden we dit vol?

Als het warmer wordt, als de lente zomers wordt, als hittegolven zich aandienen? Als de steden heet, de parken groen, het water koel en de stranden aangenaam zijn? Het staatsapparaat toont spierballen: ministers zetten in op retoriek, burgemeesters sluiten park, bos en strand, politiechefs tonen zich gedecideerd en TV-journaals brengen de handhavers en hun instrumentarium in beeld. Van BOA’s tot het leger, van drones tot analyse van big data. Maar wat de autoriteiten ook bedenken: het zal nooit genoeg zijn.

Een changement: de hoelahoep-burger komt op

Het is de hoogste tijd voor een changement op het toneel van de crisisbeheersing. De burger komt op, meer specifiek de hoelahoep-burger. Natuurlijk voelt zij zich verantwoordelijk voor de inperking van het virus, maar er zijn nog een paar verantwoordelijkheden: de opvoeding en welzijn van de kinderen, de zorg voor ouders en – ook niet onbelangrijk – de broodwinning. De hoelahoep-burger is geen ‘onderdaan’ van de staat, die met dwang in het gareel moet worden gehouden en ook geen ‘klant’ van de overheid, die met geslepen marketing-campagnes de ‘juiste’ kant op moet worden gedrukt. Nee, de hoelahoep-burger ís – met alle andere burgers – de staat. En net als Mark Rutte, moet ook de burger met 50% kennis 100% besluiten nemen.

De kennisinfrastructuur uitgedaagd

Gelukkig is Nederland één van de meest innovatieve landen in de wereld. Nu is het moment waarop onze kennisinfrastructuur kan laten zien wat hij waard is. De focus kan geen andere zijn dan de hoelahoep-burger. Over de volle range van alfa, bèta en gamma-disciplines is er een urgente en concrete vraagstelling: hoe kunnen we als hoelahoep-burgers ons leven weer oppakken: elkaar weer ontmoeten, samenwerken, samen eten, drinken, winkelen, naar de bioscoop, het bos, het strand gaan. Nu komt het aan op kenniscirculatie: hoe je de ‘social distancing’ anders kunt organiseren en kunt handhaven? Daar is kennis over. Of dat harnasje er echt moet komen en of dat fysiek is, of een ‘app’ op onze smartphone? Daar is kennis over? Hoe je het allemaal produceert en distribueert, daar is kennis over. Er is geen aspect waar geen kennis over is. Tijd om al deze kennis-nodes, met elkaar en met bedrijven en beroepen te verbinden, met centraal in beeld de Hoelahoep-burger die al zijn eigen verantwoordelijkheden wil waarmaken: én het virus bestrijden én de kinderen opvoeden én de ouders verzorgen én een boterham blijven verdienen.

Die hoelahoepjes, het lijkt misschien een bezopen idee. Of is het alleen een bezopen gezicht, waar we later – oude foto’s doorbladerend – met enige weemoed aan terugdenken.