Jonathan Holslag is als politicoloog verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel. Hij ziet zich zelf als een “world politics generalist, trying to see the big picture without losing sight of the details.”
“Maar hoe kunnen wij nu overleven in deze wereld?”
Het was die vraag van een studente die Holslag aanzette tot het schrijven van dit meer dan vuistdikke (kleine 600 pagina’s) boek, waarin hij precies die vraag aan de orde stelt. Die “wij” zijn daarbij “Europa”, de “EU”, wij Europeanen en wij staatsburgers van een EU-land.
Hoewel de auteur de situatie niet hopeloos vindt, is zijn conclusie vrij somber. Hij meent dat de EU een sterke krijgsmacht moet opbouwen (daar zijn de ‘hoofdsteden’ nog niet echt aan toe) en hij vraagt zich af of wij (EU) speler, of speeltuin willen zijn. Gelukkig biedt hij wel perspectief op ontsnapping, waar hij pleit voor een “humane economie”.
Holslag geeft aan dat er voor Europa geen andere weg is dan verdere integratie, een integratie, die onvermijdelijk ergens uitkomt bij verdere federalisering. Wat nodig is, is een “humanistisch reveil”, dat Europa kan redden van een teruggrijpen naar een exclusieve identiteit. “Juist door het ontzag voor de mens en het respect voor het individu zal Europa in staat zijn om zich te bevrijden van een aantal van de bestaande normen, om nieuwe standaarden te bepalen en de attributen van de macht te definiëren, om de machtsverschuiving in ons voordeel te doen kantelen en van ons zelf een nieuwe inspiratiebron te maken in de eeuw van Azië. Een paradijs bouwen is tenslotte een paradijs zijn.”
Holslag heeft voor mij woorden gegeven voor een gevoel dat ik heb als ik bij voorbeeld langs de kerkhoven in Vlaanderen en Noord Frankrijk rij, of langs de Grebbeberg en Margraten: alleen voortgezette samenwerking in Europees verband borgt onze welvaart en vrede op lange termijn. Daarbij zal de EU zich linksom of rechtsom tot zelfstandige een geopolitieke speler (moeten) gaan ontwikkelen. Dat betekent ook: de eigen krijgsmacht op orde.