Via LinkedIn publiceerde ik ‘open brieven’ aan vijf denkers. Zij schreven boeken die mij raakten en inspireerden vanuit een thematiek die mij zelf bezig houdt en die ik onder meer heb uitgewerkt in mijn meest recente boek, ‘Neem je plek, hoe acterende burgers de democratie vernieuwen’.

Het inleidend hoofdstuk vind je hier: ‘de transactie als het elementaire deeltje in de samenleving’.

Dit boek is een oproep aan acterende burgers om niet te wachten op instructie van welk ‘boven’ dan ook, maar om zelf het initiatief te nemen om waardelekken in de eigen omgeving aan te pakken en te veranderen in waardevolle verbindingen. Dit is de manier waarop het democratisch tekort in de samenleving kan worden gedicht. De staat heeft hierbij een belangrijke rol, maar…. de staat, dat zijn wij zelf. Acterende burgers verdienen een statuut voor het acterend burgerschap.

In het boek Waardevolle Verbindingen, de constructie van vertrouwen in de toekomst, pleit ik voor een nieuwe ‘vertrouwensinfrastructuur’ om de kortsluiting op te heffen tussen ‘onszelf’ en de ‘instanties’ die ons met onbegrijpelijke eisen, ondoorgrondelijke procedures en onvoorspelbare uitkomsten schrijven gek maken. waarmee ze te maken hebben. De basis hiervoor ligt in systematische toepassing van maatschappelijke standaarden. Meer voorspelbaarheid in de samenleving brengt het vertrouwen terug.

Waardevolle verbindingen kunnen ontstaan waar ketenpartners onderling afspraken te maken over de wijze waarop zij met elkaar omgaan en communiceren: standaarden. Deze ontwikkelen en naleven gebeurt in koppelzones. In het boek ‘Koppelzones, lagere transactiekosten door organisatorische innovatie’, geschreven samen met Frank den Butter en Jelle Joustra wordt aangegeven hoe een Koppelzone in de praktijk kan werken. Daarbij worden zes richtlijnen voor de inrichting en drie richtlijnen voor het beheer van Koppelzones gegeven.

Zeven (op dat moment bijna afgestudeerde) studenten verkenden ‘Transactiemanagement in de praktijk’. Hoe zijn bedrijven en organisaties in omgevingen als de Agrosector, de Technologiesector, de Rotterdamse haven en de overheid bezig met vraagstukken van transactiemanagement. En in hoeverre zijn ze daar echt mee bezig. De conclusie: Nederlandse bedrijven en organisaties zijn onbewust bekwaam. Zij zijn vaak actief in het regisseren van ketens, maar doordat ze zich onbewust zijn van hun competenties, halen ze er niet uit wat er in zit. Een ‘window of opportunity’ voor de verdere ontwikkeling van ons land en onze economie.

Het Handboek Transactiemanagement bevat een overzicht van de (wetenschappelijke) grondslag van Transactiemanagement alsmede van de concepten, methoden, technieken en aanpakken, waarmee in de transactiemanagement-praktijk kan worden gewerkt. Het Handboek is vooralsnog alleen beschikbaar in ‘controlled circulation’ in de vorm van een ‘concept versie 0.9’. Professionals die zich hebben geassocieerd met de ‘Waardevol Verbinden-community’ doen ervaring op met het Handboek en geven daarover feed-back. De bedoeling is om op basis hiervan te komen tot een openbare publicatie.

• De hiërarchie is dood

Dit artikel verscheen in het katern Letter en Geest van Dagblad Trouw in 2009. Het beschrijft hoe door de ontwikkeling van de informatietechnologie de ‘hiërarchie’ als het besturingsparadigma van onze samenleving zijn langste tijd heeft gehad. Zie: https://www.trouw.nl/nieuws/de-hierarchie-is-dood~bdf40690/

• Overheid uit de klem

Het functioneren van de overheid en van de publieke sector staat op de politieke agenda. De grote politieke partijen willen de bureaucratie aanpakken. Het begrip transactiekosten, dat in de jaren ’30 van de vorige eeuw is ontwikkeld om de verschillende vormen van coördinatie in de markt te verklaren, kan goede diensten bewijzen. Met Gerard Johanns heb ik hierover in 2007 een artikel in het tijdschrift Openbaar Bestuur gepubliceerd.

• Van transitie naar transformatie in de jeugdzorg

Biedt de transactiekostentheorie aanknopingspunten voor meer kwaliteit, minder uitvoeringskosten en lagere administratieve lasten binnen het domein van de Jeugdhup? Deze vraag heb ik samen met Bert Bröcking gesteld in een artikel voor het tijdschrift Bestuurswetenschappen in 2019. Het antwoord op die vraag is volmondig ‘ja’. Door gebrekkige samenwerking tussen ketenpartners zit het systeem van de jeugdhulp vol met waardelekken. Het organiseren van vertrouwen door het organiseren van ‘koppelzones’ is een goede manier om deze waardelekken te dichten.

Overigens is er in de samenwerking met het Research Institute for Trade & Transactionmanagement een mooi wetenschappelijk fundament ontstaan voor de ontwikkeling van het gedachtengoed op het gebied van Transactiemanagement. (zie hiervoor http://koppelzones.nl/transactieland/in-verbinding-met-de-wetenschap/).